CÁC LOẠI CỔ PHẦN TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN

1. Cổ phần là gì? Có mấy loại cổ phần?

Luật Doanh nghiệp 2020 không định nghĩa cụ thể cổ phần là gì, tuy nhiên, theo điểm a khoản 1 Điều 111 Luật này có thể hiểu, cổ phần là phần chia nhỏ nhất của vốn điều lệ công ty cổ phần. Theo khoản 1, khoản 2 Điều 114 Luật Doanh nghiệp 2020, thì cổ phần gồm 02 loại chính: Cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi.

Trong đó, cổ phần ưu đãi lại bao gồm các loại: Cổ phần ưu đãi cổ tức; Cổ phần ưu đãi hoàn lại; Cổ phần ưu đãi biểu quyết; Cổ phần ưu đãi khác theo Điều lệ công ty và pháp luật về chứng khoán.

2. Phân biệt các loại cổ phần

Căn cứ các quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, có thể phân biệt sơ bộ các loại cổ phần theo các tiêu chí sau:

Tiêu chí	Cổ phần phổ thông	Cổ phần ưu đãi cổ tức	Cổ phần ưu đãi hoàn lại	Cổ phần ưu đãi biểu quyết
Khái niệm	Cổ phần phổ thông là cổ phần bắt buộc phải có của công ty cổ phần, được phân chia dựa trên vốn điều lệ của công ty (khoản 1 Điều 114)	Cổ phần ưu đãi cổ tức là cổ phần được trả cổ tức với mức cao hơn so với mức cổ tức của cổ phần phổ thông/mức ổn định hằng năm (khoản 1 Điều 117)	Cổ phần ưu đãi hoàn lại là cổ phần được công ty hoàn lại vốn góp theo yêu cầu của người sở hữu/theo các điều kiện được ghi tại cổ phiếu của cổ phần ưu đãi hoàn lại và Điều lệ công ty (khoản 1 Điều 118)	Cổ phần ưu đãi biểu quyết là cổ phần phổ thông có nhiều hơn phiếu biểu quyết so với cổ phần phổ thông khác;số phiếu biểu quyết của một cổ phần ưu đãi biểu quyết do Điều lệ công ty quy định (khoản 1 Điều 116)
Căn cứ pháp lý	Điều 114, 115 Luật Doanh nghiệp 2020	Điều 117 Luật Doanh nghiệp 2020	Điều 118 Luật Doanh nghiệp 2020	Điều 116 Luật Doanh nghiệp 2020
Chủ thể sở hữu	Cổ đông phổ thông	Điều lệ công ty quy định/ Đại hội đồng cổ đông quyết định	Điều lệ công ty quy định/Đại hội đồng cổ đông quyết định	Tổ chức được Chính phủ ủy quyền; cổ đông sáng lập
Đặc điểm	- Cổ phần phổ thông không thể chuyển đổi thành cổ phần ưu đãi; - Mỗi cổ phần phổ thông có 01 phiếu biểu quyết.	- Cổ phần ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phần phổ thông theo nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông. - Cổ tức được chia hằng năm gồm: · Cổ tức cố định; · Cổ tức thưởng. Cổ tức cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. Mức cổ tức cố định cụ thể và phương thức xác định cổ tức thưởng được ghi rõ trong cổ phiếu của cổ phần ưu đãi cổ tức.	Cổ phần ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phần phổ thông theo nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông.	Cổ phần ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phần phổ thông theo nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông.
Quyền biểu quyết	Thực hiện quyền biểu quyết trực tiếp/thông qua người đại diện theo ủy quyền/hình thức khác do Điều lệ công ty, pháp luật quy định. Mỗi cổ phần phổ thông có một phiếu biểu quyết	Không có quyền biểu quyết trừ trường hợp quy định tại khoản 6 Điều 148 của Luật Doanh nghiệp 2020	Không có quyền biểu quyết,trừ trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 114 và khoản 6 Điều 148 Luật Doanh nghiệp 2020	Biểu quyết về các vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông
Chuyển nhượng	Tự do chuyển nhượng trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 120, khoản 1 Điều 127 Luật Doanh nghiệp 2020 và quy định khác của pháp luật có liên quan	Được phép chuyển nhượng	Được phép chuyển nhượng	Không được chuyển nhượng trừ trường hợp chuyển nhượng theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật/thừa kế

3. Công ty cổ phần bắt buộc phải có loại cổ phần nào?

Công ty cổ phần phải có cổ phần phổ thông, người sở hữu cổ phần phổ thông là cổ đông phổ thông (theo khoản 1 Điều 114 Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14).

Như vậy, công ty cổ phần bắt buộc phải có cổ phần phổ thông (được chia dựa trên vốn điều lệ công ty).

Như đã trình bày ở trên thì ngoài cổ phần phổ thông, công ty cổ phần còn có cổ phần ưu đãi nhưng không mang tính bắt buộc.