Làm sao để không bị coi là sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng hóa lậu?

Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc đảm bảo sản phẩm, hàng hóa đạt chuẩn, có nguồn gốc hợp pháp không chỉ là vấn đề đạo đức kinh doanh mà còn là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc. Nhiều cá nhân, doanh nghiệp đã phải đối mặt với xử phạt vi phạm hành chính, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự vì sản xuất, buôn bán hàng giả hoặc hàng hóa lậu.

Vậy làm thế nào để không bị coi à vi phạm pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh?

1. Hiểu rõ thế nào là hàng giả?

Theo Khoản 7, Điều 3, Nghị định số 98/2020/NĐ-CP, hàng giả được chia thành nhiều loại, bao gồm:

- Hàng hóa có giá trị sử dụng, công dụng không đúng với nguồn gốc bản chất tự nhiên, tên gọi của hàng hóa; hàng hóa không có giá trị sử dụng, công dụng hoặc có giá trị sử dụng, công dụng không đúng so với giá trị sử dụng, công dụng đã công bố hoặc đăng ký;

- Hàng hóa có ít nhất một trong các chỉ tiêu chất lượng hoặc đặc tính kỹ thuật cơ bản hoặc định lượng chất chính tạo nên giá trị sử dụng, công dụng của hàng hóa chỉ đạt mức từ 70% trở xuống so với mức tối thiểu quy định tại quy chuẩn kỹ thuật hoặc tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký, công bố áp dụng hoặc ghi trên nhãn, bao bì hàng hóa;

- Thuốc giả là thuốc được sản xuất không có dược chất, dược liệu; Có dược chất không đúng với dược chất ghi trên nhãn hoặc theo tiêu chuẩn đã đăng ký lưu hành hoặc ghi trong giấy phép nhập khẩu; Có dược chất, dược liệu nhưng không đúng hàm lượng, nồng độ hoặc khối lượng đã đăng ký lưu hành hoặc ghi trong giấy phép nhập khẩu,(trừ thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền; Được sản xuất, trình bày hoặc dán nhãn nhằm mạo danh nhà sản xuất, nước sản xuất hoặc nước xuất xứ;

- Thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật không có hoạt chất; không có đủ loại hoạt chất đã đăng ký; có hoạt chất khác với hoạt chất ghi trên nhãn, bao bì hàng hóa; có ít nhất một trong các hàm lượng hoạt chất chỉ đạt từ 70% trở xuống so với mức tối thiểu quy định tại quy chuẩn kỹ thuật hoặc tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký, công bố áp dụng;

- Hàng hóa có nhãn hàng hóa hoặc bao bì hàng hóa ghi chỉ dẫn giả mạo tên, địa chỉ tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc nhập khẩu, phân phối hàng hóa; giả mạo mã số đăng ký lưu hành, mã số công bố, mã số mã vạch của hàng hóa hoặc giả mạo bao bì hàng hóa của tổ chức, cá nhân khác; giả mạo về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa hoặc nơi sản xuất, đóng gói, lắp ráp hàng hóa;

- Tem, nhãn, bao bì hàng hóa giả (gồm đề can, nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa, các loại tem chất lượng, dấu chất lượng, tem truy xuất nguồn gốc, phiếu bảo hành, niêm màng co hàng hóa hoặc vật phẩm khác của tổ chức, cá nhân kinh doanh có chỉ dẫn giả mạo tên, địa chỉ của tổ chức, cá nhân khác; giả mạo tên thương mại, tên thương phẩm, mã số mã vạch, mã số đăng ký lưu hành, mã số công bố của hàng hóa hoặc bao bì hàng hóa của tổ chức, cá nhân khác)

Không chỉ hành vi sản xuất, mà người buôn bán, lưu thông, quảng cáo, tàng trữ, vận chuyển các loại hàng hóa nêu trên cũng có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

2. Thế nào là hàng hóa nhập lậu?

Khoản 6, Điều 3, Nghị định số 98/2020/NĐ-CP quy định, hàng hóa nhập lậu gồm:

- Hàng hóa nhập khẩu thuộc danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu hoặc tạm ngừng nhập khẩu theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp do Thủ tướng Chính phủ quyết định cho phép nhập khẩu;

- Hàng hóa nhập khẩu theo giấy phép mà không có giấy phép nhập khẩu hoặc hàng hóa nhập khẩu theo điều kiện mà không đáp ứng điều kiện theo quy định của pháp luật;

- Hàng hóa nhập khẩu không đi qua cửa khẩu quy định, không làm thủ tục hải quan theo quy định của pháp luật hoặc gian lận số lượng, chủng loại hàng hóa khi làm thủ tục hải quan;

- Hàng hóa nhập khẩu lưu thông trên thị trường không có hóa đơn, chứng từ kèm theo theo quy định của pháp luật hoặc có hóa đơn, chứng từ nhưng hóa đơn, chứng từ là không hợp pháp theo quy định của pháp luật về quản lý hóa đơn;

- Hàng hóa nhập khẩu theo quy định của pháp luật phải dán tem nhập khẩu nhưng không có tem dán vào hàng hóa theo quy định của pháp luật hoặc có tem dán nhưng là tem giả, tem đã qua sử dụng.

Rất nhiều doanh nghiệp và cá nhân bị xử phạt nặng hoặc truy cứu hình sự chỉ vì thiếu hóa đơn hợp lệ, sử dụng hàng không có tem đúng quy định, hoặc mua hàng trôi nổi không rõ nguồn gốc.

3. Giải pháp phòng tránh vi phạm pháp luật về hàng giả, hàng hóa lậu

Để không bị coi là sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng hóa lậu, cá nhân và doanh nghiệp cần chủ động tuân thủ các nguyên tắc sau:

- Nguyên thắc thứ nhất: Chỉ kinh doanh hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng: Yêu cầu đầy đủ hóa đơn, chứng từ, giấy phép, phiếu kiểm nghiệm, CO/CQ, mã số mã vạch;

- Nguyên thắc thứ hai: Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, mã số mã vạch sản phẩm, công bố chất lượng;

- Nguyên tắc thứ ba: Tuyệt đối không làm giả, chỉnh sửa nhãn hàng hóa nếu không được ủy quyền hoặc không có thủ tục pháp lý phù hợp.

- Nguyên thắc thứ tư: Kiểm tra chất lượng định kỳ, đảm bảo sản phẩm đúng tiêu chuẩn công bố.

- Nguyên tắc thứ năm: Không nhập khẩu hàng hóa ngoài hệ thống cửa khẩu, không tiếp tay cho gian lận hải quan.

- Nguyên tắc thứ sáu: Tham khảo luật sư chuyên ngành khi phát sinh nghi ngờ về tính hợp pháp của hàng hóa.

- Nguyên tắc thứ bảy: Tự rà soát nhãn hiệu, chất lượng sản phẩm, chứng nhận nguồn gốc xuất xứ, hồ sơ nhập hàng, hóa đơn, chứng từ, đặc biệt là khi kinh doanh trên nền tảng số hoặc nhận hàng từ đối tác trung gian.

Bài viết này do Luật sư OPIC biên soạn, nhằm mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Nội dung bài viết không được xem là tư vấn pháp lý chính thức cho bất kỳ trường hợp cụ thể nào.

Để được tư vấn chi tiết, phù hợp với tình huống thực tế, vui lòng liên hệ trực tiếp với đội ngũ luật sư OPIC. Điện thoại/ Zalo: 0902198579 - 0889.596989